*KENTSELGELİŞİM VE DÖNÜŞÜM PROJELERİ

Son zamanlarda bilerek,bilmeyerek “kentsel gelişme”, “kentsel yenileme”, “kentsel dönüşüm” gibi adlar ile bu kavramların sürekli yinelendiği,demeçler verildiğini görmekteyiz. Yanılgıya düşmemek için öncelikle şunu söylemekte yarar var. Kentimizde bu bağlamda ciddi proje veya projeler söz konusu değil. Daha doğrusu (İstanbul ve Ankara da düşünce,tasarım aşamasında olanlar var) Mersin’de böyle bir proje yok.Olması gerekmez mi? Kuşkusuz evet.
Mersin’de önceliği olan iki ayrı bölgede bu tür projeye gereksinme vardır. Birincisi Yenişehir bölgesinde öncellikle Cumhuriyet,Barbaros,Eğriçam mahallelerinde haksızlığa uğramış bazı arsa ,inşaat sahiplerinin durumunun iyileştirilmesi. Çünkü bu mahallelerde çevreleri,önleri çok yüksek binalar ile kuşatılmış olanların gerisinde iki kattan fazla yapılaşmalarına izin verilmeyen ve yasalara uygun davrandıkları için bir anlamda mağdur duruma düşmüş olan onbinlerce insan yaşamaktadır.
İkinci ve daha önemli olan bölge ise Akdeniz Belediyesi sınırlarının doğu bölgesinde kalan getto,varoş diye de adlandırılan kaçak,ruhsatsız yapıların yoğun olduğu ,çağdaş yaşam mekanlarından yararlanmayan mahalleler. Mersin’de sosyal,kültürel,ekonomik,siyasal ve de toplumsal sorunlar açısından ön plana alınarak sorunların çözümünde öncelik verilecek bölgede bu mahalleler olsa gerek.
İmar planları ve uygulamalarından doğan kentsel ranttan arsa sahiplerinin eşit şekilde yararlandırılması kentsel yenileme,dönüşüm gibi projeler ile olasıdır. Bu şekilde kentte yaşayanlar arasında gelir dengesizliği azaltılırken kentli olma bilinci ,kent kültürünün yerleştirilmesine de öncülük edilmiş olur.
Dönüşüm ,yenileme nasıl olur?
Çarpık yapılaşmanın bulunduğu alanlardaki yapılar yıkılacak. Bina sahiplerine enkaz bedeli ödenecek. Belediye’ye ait var ise arsa isteyene takas yolu ile verilerek o kişinin ruhsatlı inşaat yapmasına fırsat yaratılacak. Retçi anlayışta olanların yapıları kamulaştırılabilecek. Diğerleri ise gerekir ise bir kooperatif örgüt içerisinde bir araya getirilecek.Arsa sahiplerinin arsaları kat karşılığı inşaata verilecek. İnşaatın kurulacak belediye şirketince gerçekleştirilmesi tercih edilmelidir. Bu şirket de belediye yöneticileri dışında arsa sahipleri de görev alarak söz sahibi olacaklardır. İnşaat süresince eski ev sahiplerine kira yardımı yapılabilecektir.
Tamamen gönüllülük ilkesine dayalı,katılımcı bir anlayış ile tasarlanacak projede öncelikle güven esastır. Bunun için projenin halka çok,çok iyi anlatılması gerekir. Halkın belediye yönetimine mutlak güveni sağlanmalıdır. Mersin’de bu yönde bir çalışma var mı? Hayır. Kuşkusuz kolay bir iş değil ,zor.Ancak,kentteki çarpık yapılaşmanın düzeltilmesinin tek yolu da budur. Kentin Valisi öncülüğünde belediye başkanları,belediye meclis üyeleri ve diğer ilgililer bu sorunu gündemlerine alarak ,tartışmaya başlamalıdırlar. Güzel bir Mersin için ,Mersin’de yaşayan değişik kültürden insanların bir arada barış içinde yaşayarak ,kaynaşmalarına bu şekilde ortam hazırlanmalıdır. O zaman görülecektir ki insanlar arasında dayanışma ruhu da gelişecek ,insanlar birbirlerine daha güvenle bakacak,kapkaçcı-terörist-hırsız-sokak çocuğu-dilenci azalacak. Gençlerin dinci,faşist,etnik milliyetçi akımlara kaymaları önlenecektir.Adı kentsel yenileme,gelişim,değişim,dönüşüm ne olursa olsun bu projeler radikal kararlar ile ve emek harcayarak,güven verilerek gerçekleştirilebilir. Salt belediye başkanlarının isteği bu heyecan için yeterli değildir. Belediye meclis üyeleri,mühendis-mimar odaları ,ilgili diğer örgütler ve sorunu sahiplenmesi gereken ilgili vatandaşlarda bu uğraşa omuz vermeli,olayın merkezinde olmalıdırlar.Ama,böylesine büyük,heyecanlı projelerin gerçekleştirilebilmesi için bilimsel düşünceye,birikime ve bilinçli kadrolara da gereksinme olduğu da unutulmamalıdır.